Welke rollen spelen aminozuren?

Aminozuren zijn de fundamentele moleculen van het leven, de essentiële moleculen van proteïnen en de basis van peptiden en eiwitten. Deze organische verbindingen vervullen vitale functies in ons organisme, zoals spieropbouw, zenuwoverdracht en energieproductie. Van de 20 natuurlijke aminozuren die in het menselijk lichaam aanwezig zijn, moeten bepaalde daarvan via de voeding worden aangevoerd, omdat ons organisme ze niet zelf kan aanmaken.

Eiwit of aminozuur: een kwestie van structuur!

• Aminozuren = deze basismoleculen verbinden zich met elkaar om peptiden en eiwitten te vormen.
• Peptide = dit is een keten van meerdere aminozuren. Dipeptiden bestaan uit 2 aminozuren, oligopeptiden uit 3 tot 20 aminozuren en polypeptiden uit 20 tot 50 aminozuren. Onder de peptiden vallen de alvleesklierhormonen zoals insuline en de beroemde endorfines.
• Eiwit = Niet meer en niet minder dan een peptide die bestaat uit een verzameling van meer dan 50 aminozuren. Keratine, een bestanddeel van haar, collageen en zijde (!) is een zogenaamd vezeleiwit. 
• Proteïne = deze biologische familie bestaat uit aminozuren die zijn samengevoegd tot peptiden, die op hun beurt weer zijn samengevoegd tot eiwitten. 
• Eiwitrijk voedingsmiddel = voedingsmiddel dat eiwitten bevat.

De essentiële aminozuren 

De negen essentiële aminozuren (leucine, isoleucine, valine, lysine, methionine, fenylalanine, threonine, tryptofaan en histidine) zijn aminozuren die via de voeding moeten worden aangevoerd, omdat het lichaam ze niet zelf kan aanmaken. Het zijn eiwitten die in het organisme belangrijke functies uitvoeren. Leucine is een essentieel aminozuur en één van de drie vertakte keten aminozuren (BCAA's) die voorkomen in eiwitrijke voedingsmiddelen zoals rood vlees en zuivelproducten.  Leucine wordt door het lichaam gebruikt voor de spieropbouw en energieproductie, terwijl tryptofaan een precursor is van serotonine, dat de stemming en de slaap reguleert. Ze worden niet door het organisme geproduceerd. 

Welke voedingsstoffen bevatten het meeste essentiële aminozuren?

Mager vlees, vis, eieren en zuivelproducten zijn de bronnen die het meeste essentiële aminozuren bevatten. Plantaardige producten zoals quinoa, soja, peulvruchten en zaden vormen ook een interessante bron van essentiële aminozuren. Voor een optimale opname garandeert de combinatie van dierlijke en plantaardige eiwitten alle aminozuren die het organisme nodig heeft om goed te functioneren.

Hoe krijgt u dagelijks alle essentiële aminozuren binnen?

Een gevarieerde voeding verdeeld over drie maaltijden levert op natuurlijke wijze de negen essentiële aminozuren aan. Combineer volkoren granen met zuivelproducten als ontbijt, peulvruchten met zilvervliesrijst als lunch en een portie vis of eieren met groene groenten als avondeten. Deze verdeling zorgt voor een evenwichtige inname gedurende de hele dag.

Niet-essentiële aminozuren

Ons organisme synthetiseert van nature niet-essentiële aminozuren, waaronder glutamine, arginine, glycine en asparaginezuur dat via een enzymatische route deelneemt aan de synthese van asparagine. Glutamine, het meest voorkomende aminozuur in het organisme, is een brandstof voor de enterocyten en colonocyten.

Arginine is een bestanddeel van eiwitten, met name de spiereiwitten. Het draagt bij aan de verwijding van de bloedvaten. Glycine is op haar beurt essentieel voor de synthese van collageenvezels die in veel weefsels aanwezig zijn (pezen, spieren, huid, enz.) en bevordert de productie van de neurotransmitter serotonine.

Andere aminozuren zoals tyrosine, alanine en proline spelen een rol in de weefsels en het ATP. De productie ervan varieert afhankelijk van de fysiologische behoeften: een sporter die een grote inspanning levert of een persoon die herstelt van een ziekte kan een grotere voedingsbijdrage nodig hebben.

Waar dienen niet-standaard aminozuren voor?

De twintig proteïnogene aminozuren worden rechtstreeks door de genetische code gecodeerd, aangezien ze bijdragen aan de productie van eiwitten. Ze worden standaard aminozuren genoemd. Alle andere aminozuren staan bekend als niet-standaard aminozuren. Dit zijn aminozuren die:

• kunnen worden gewijzigd tijdens de synthese van de eiwitten die ze vormen,
• kunnen worden gebruikt als tussenproducten in het metabolisme,
• kunnen dienen voor de productie van andere moleculen,
• onafhankelijk van om het even welke andere chemische verbinding actief kunnen zijn.

Wat zijn de tekenen van een gebrek aan aminozuren?

Een evenwichtige voeding vermindert het risico op een aminozuurtekort aanzienlijk. Er kunnen in bepaalde situaties tekorten ontstaan die verband houden met een speciaal dieet (vegetarisch, gewichtsverlies), een verminderde conditie of opnameproblemen. Een laag eiwitgehalte kan zich uiten in verschillende symptomen: hongergevoel, spierongemakken, gebrek aan energie, verzwakte huid en beschadigd haar.

Welke aminozuren zitten er in onze voedingssupplementen?

Verschillende aminozuren worden in onze voedingssupplementen opgenomen als bondgenoten bij de wederopbouw van eiwitten die specifiek zijn voor het organisme. Deze waardevolle medewerkers van de structuur, het metabolisme en de fysiologie van de cellen worden in onze formules gecombineerd met enzymatische cofactoren zoals oligo-elementen en vitaminen voor een gerichte werking.