Jaką rolę w organizmie pełnią aminokwasy?

Aminokwasy są podstawowymi cząsteczkami życia, elementarnymi jednostkami budulcowymi białek. Pełnią ważne funkcje w naszym organizmie: budują mięśnie, przekazują impulsy nerwowe, wytwarzają energię. Spośród 20 aminokwasów naturalnie występujacych w organizmie człowieka, niektóre muszą być dostarczane z pożywieniem, ponieważ nasz organizm nie jest w stanie ich wytworzyć.

Białko czy aminokwas: kwestia struktury!

• Aminokwasy = podstawowe jednostki, które łącząc się ze sobą, tworzą peptydy i białka.
• Peptyd = łańcuch złożony z aminokwasów. Dipeptydy składają się z 2 aminokwasów, oligopeptydy z 3 do 20 aminokwasów, a polipeptydy zawierają od 20 do 50 aminokwasów. Peptydami są hormony trzustki, takie jak insulina i słynne endorfiny.
• Białko = peptyd składający się z zespołu ponad 50 aminokwasów. Keratyna, składnik włosów, kolagen i jedwab (!) to tak zwane białka włókniste.
• Proteidy = związki białkowe zawierające w swojej strukturze oprócz podstawowego łańcucha białkowego także inne grupy, tzw.składniki niebiałkowe.
• Żywność białkowa = żywność zawierająca białko.

Niezbędne aminokwasy

Dziewięć niezbędnych (egzogennych) aminokwasów (leucyna, izoleucyna, walina, lizyna, metionina, fenyloalanina, treonina, tryptofan i histydyna) musi być dostarczane z dietą, ponieważ organizm ich nie wytwarza. Jest to konieczne, ponieważ pełnią ważne funkcje w organizmie. Leucyna jest niezbędnym aminokwasem i jednym z trzech aminokwasów rozgałęzionych (BCAA) występujących w pokarmach bogatych w białko, takich jak czerwone mięso i produkty mleczne.  Leucyna jest wykorzystywana przez organizm do budowy mięśni i produkcji energii, tryptofan zaś jest prekursorem serotoniny, regulującej nastrój i sen.

Które pokarmy są najbogatsze w niezbędne aminokwasy?

Chude mięso, ryby, jaja i produkty mleczne są najbogatszym źródłem niezbędnych aminokwasów. Rośliny takie jak komosa ryżowa, soja, rośliny strączkowe i nasiona również stanowią ich źródło. Dla optymalnej przyswajalności, połączenie białek zwierzęcych i roślinnych zapewnia wszystkie aminokwasy potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Jak uzyskać wszystkie niezbędne aminokwasy na co dzień?

Zróżnicowana dieta, rozłożona na trzy posiłki zapewnia naturalne źródło dziewięciu niezbędnych aminokwasów. Połącz pełnoziarniste płatki zbożowe z produktami mlecznymi na śniadanie, rośliny strączkowe z brązowym ryżem na obiad i porcję ryby lub jajek z zielonymi warzywami na kolację. Gwarantuje to zrównoważone spożycie potrzebnych organizmowi aminokwasów przez cały dzień.

Aminokwasy endogenne

Niektóre aminokwasy są naturalnie syntetyzowane przez nasz organizm. Do grupy aminokwasów endogennych należą: glutamina, arginina, glicyna i kwas asparaginowy, który bierze udział w enzymatycznej syntezie asparaginy. Glutamina, aminokwas występujący w największej ilości w organizmie, jest paliwem dla enterocytów i kolonocytów.

Arginina jest składnikiem białek, w szczególności białek mięśniowych. Przyczynia się do rozszerzania naczyń krwionośnych. Glicyna z kolei jest niezbędna do syntezy włókien kolagenowych obecnych w wielu tkankach (ścięgnach, mięśniach, skórze itp.) i wspomaga produkcję serotoniny, neuroprzekaźnika.

Inne aminokwasy, takie jak tyrozyna, alanina i prolina, są zaangażowane w produkcję tkanek i ATP. Ich produkcja różni się w zależności od potrzeb fizjologicznych: sportowiec w szczytowym momencie ćwiczeń lub osoba powracająca do zdrowia po chorobie może wymagać zwiększonej podaży aminokwasów w diecie.

Do czego wykorzystywane są niestandardowe aminokwasy?

Dwadzieścia aminokwasów tworzących białka jest zakodowanych bezpośrednio w kodzie genetycznym. Są one nazywane standardowymi. Wszystkie inne aminokwasy są oznaczane jako niestandardowe. Są to aminokwasy, które mogą:

• Ulegać modyfikacjom podczas syntezy białek, z których się składają,
• Być wykorzystywane jako półprodukty metaboliczne,
• Służyć do produkcji innych cząsteczek,
• Wykazywać działanie niezależnie od jakiegokolwiek innego związku chemicznego.

Jakie są oznaki braku aminokwasów?

Zbilansowana dieta znacznie zmniejsza ryzyko niedoboru aminokwasów. Sporadycznie mogą wystąpić niedobory związane z określoną dietą (wegetariańską, odchudzającą), obniżoną kondycją lub problemami z wchłanianiem. Niski poziom białka może prowadzić do różnych objawów: głodu, dyskomfortu mięśniowego, braku energii, osłabienia skóry i włosów.

Jakie aminokwasy znajdują się w naszych suplementach diety?

W naszych suplementach diety zawarte są różne aminokwasy, które są składnikami wspomagającymi odbudowę specyficznych białek organizmu. Te nieocenione składniki struktury komórkowej, metabolizmu i fizjologii są połączone w naszych produktach z enzymatycznymi kofaktorami, takimi jak pierwiastki śladowe i witaminy, w celu zapewnienia ukierunkowanego działania.