Czym są witaminy?

Witaminy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Z wyjątkiem witamin D i K, nasze organizmy nie są w stanie samodzielnie ich wytwarzać.

Istnieją dwie główne kategorie witamin: rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K) magazynowane w komórkach tłuszczowych oraz witaminy rozpuszczalne w wodzie (B i C), które krążą we krwi. Każda z nich pełni określone funkcje.

Witaminy działają jak biologiczne katalizatory. Każda z nich ma swoje własne funkcje, niezależnie od tego, czy są one połączone z innymi witaminami i pierwiastkami śladowymi.

Zróżnicowana i zbilansowana dieta dostarcza organizmowi wystarczających ilości witamin.

Jak sprawdzić, czy potrzebujesz witamin?

Na niedobór witamin może wskazywać kilka fizycznych objawów. Utrzymujące się zmęczenie pomimo dobrze przespanej nocy jest pierwszym sygnałem ostrzegawczym. Łamliwe paznokcie, sucha skóra i wypadanie włosów są również oznakami niewystarczającego spożycia witamin.

Szczególną uwagę należy zwrócić na nawracające, niewielkie owrzodzenia jamy ustnej lub dziąseł, które krwawią podczas szczotkowania. Objawy te mogą wskazywać na niedobór witaminy C lub witaminy K. Brak napięcia mięśniowego związany z trudnościami z koncentracją może również sugerować niedobór witamin, zwłaszcza witaminy D.

Dokładną diagnozę możemy uzyskać wykonując badanie krwi. Wegetarianie, kobiety po menopauzie, osoby starsze i intensywnie uprawiający sport są bardziej narażeni na wszelkie niedobory i powinni regularnie kontrolować parametry krwi.

Niedobór których witamin może być przyczyną zmęczenia?

Witaminy B2, B3, B5, B9 i B12 pomagają zmniejszyć uczucie zmęczenia. Witamina B12 odgrywa kluczową rolę w produkcji energii. Jej brak zmniejsza produkcję czerwonych krwinek, zmniejszając dotlenienie tkanek. Wegetarianie restrykcyjnie trzymający się swojej diety powinni zwracać szczególną uwagę na jej spożycie.

Witaminy B1, B2, B3, B5, B6, B8, B12 i C przyczyniają się do utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego.

Co oznacza brak niektórych witamin?

Niedobór witaminy B1

Tiamina (B1) przekształca węglowodany w energię dostępną dla organizmu. Jeśli jej poziom jest zbyt niski, witalność gwałtownie spada, szczególnie u sportowców. Jednak ten niedobór jest bardzo rzadki i występuje tylko w szczególnych przypadkach: alkoholizm, fizjologiczna niemożność przyswajania, niedożywienie.

Niedobór witaminy B9

Kwas foliowy (witamina B9) obecny w zielonych warzywach, bierze udział w syntezie DNA. Niedobór tej witaminy może prowadzić do masywnego zmęczenia i trudności z koncentracją. O odpowiednie spożycie kwasu foliowego powinny zadbać szczególnie kobiety w ciąży,  ponieważ foliany przyczyniają się do wzrostu tkanek matczynych w czasie ciążyworzenia łożyska i wzrostu macicy w czasie ciąży. Są one również niezbędne dla tkanek, które podlegają szybkiej odnowie, takich jak tkanka krwiotwórcza, która jest odpowiedzialna za produkcję komórek krwi.

Witamina B9 bierze również udział w metabolizmie aminokwasów, które są źródłem energii w postaci ATP.

Niedobór witaminy A

Niedobór witaminy A może osłabiać układ odpornościowy, metabolizm żelaza w organizmie, a nawet wzrok.

Jakie są przyczyny niedoboru witaminy B12?

Są one związane z dietą wegetariańską, ponieważ tylko produkty mięsne zawierają witaminę B12. Czasami również wiek lub pewne dolegliwości fizyczne, takie jak zmniejszone wydzielanie kwasu żołądkowego, zaburzają jej przyswajanie.

Jakie są konsekwencje niskiego poziomu witamin antyoksydacyjnych?

Witamina C zwiększa przyswajanie żelaza, podczas gdy witamina A przyczynia się do prawidłowego metabolizmu tego pierwiastka śladowego, co również pomaga zmniejszyć zmęczenie. Długotrwale utrzymujący się niedobór żelaza prowadzi do spadku energii i obniżenia odporności organizmu.

Witaminy C i E mają decydujący wpływ na stres oksydacyjny. Witamina C pomaga w prawidłowej produkcji kolagenu w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania naczyń krwionośnych, kości, chrząstek, dziąseł, skóry i zębów.

Jakie pokarmy są bogate w witaminy?

Włącz te bogate w witaminy pokarmy do swojego codziennego menu:

• Owoce cytrusowe, kiwi i papryka są naturalnym źródłem witaminy C, która naturalnie pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego.
• Tłuste ryby, takie jak łosoś i makrela, zawierają niezbędne witaminy D i B12.
• Ciemnozielone warzywa, takie jak szpinak i brokuły, zawierają witaminy B9, K i antyoksydanty.
• Kiełki pszenicy i drożdże piwne są dobrym źródłem witaminy B9.
• Nasiona oleiste i oleje roślinne dostarczają witaminę E, która pomaga w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym.
• Podroby i czerwone mięso dostarczają żelaza i witamin z grupy B.
• Suszone owoce i nasiona gwarantują codzienny koktajl witamin z grupy B i minerałów.

Najlepsze są świeże owoce i warzywa. Jeśli to możliwe, powinny być one pozyskiwane lokalnie i produkowane ekologicznie. Dieta uboga w witaminy będzie miała szczególnie dotkliwy wpływ na osoby wrażliwe (niemowlęta, dzieci, osoby chore i starsze).