Równowaga kwasowo-zasadowa:
filar dobrego samopoczucia

Dobry stan zdrowia zależny jest od utrzymania równowagi na wielu poziomach co nazywamy homeostazą. Może ona być metaboliczna, hormonalna lub emocjonalna... Organizm nieustannie je reguluje. Równowaga kwasowo-zasadowa jest jedną z głównych i najbardziej zależną od stylu życia, diety i środowiska.

Naturalna regulacja pH

Każdy roztwór lub środek chemiczny ma odczyn kwaśny, zasadowy lub obojętny w zależności od stężenia krążących w nim jonów wodoru. Potencjał wodorowy (pH), ze skalą wahającą się od 0 (silnie kwaśny) do 14 (silnie zasadowy lub alkaliczny), jest używany do określenia odczynu roztworu. Każda tkanka lub narząd w ludzkim ciele, jako jednostka chemiczna, ma własciwe sobie pH, które musi utrzymywać, jeśli ma prawidłowo funkcjonować. Utrzymanie tej równowagi wymaga możliwości regulowania poziomu kwasów przez płuca, nerki lub układy buforowe.

pH krwi: kwaśne czy zasadowe?

pH krwi waha się od około 7,36 do 7,42. Cały organizm ciężko pracuje, aby utrzymać odczyn krwi na takim poziomie, ponieważ metabolizm stale wytwarza związki kwasowe i mniejsze ilości związków zasadowych. Kwasica krwi (pH poniżej 7,36) jest bardzo rzadka i najczęściej wynika z poważnych patologii. Z kolei utajona kwasica metaboliczna (LMA) nie jest mierzalna, ponieważ nie zmienia parametrów krwi. Czy naprawdę jednak jest niewidoczna? Niezupełnie. Utrzymanie neutralności za wszelką cenę spowalnia normalną aktywność enzymatyczną. Transport tlenu i odżywianie komórek są mniej wydajne, aż do ich wyczerpania.

Co jest przyczyną powstawania kwasów?

Głównymi źródłami kwasów w naszym organizmie są styl życia i dieta. Większość z nich powstaje w wyniku metabolizmu węglowodanów i kwasów tłuszczowych. Część z nich uwalnianych jest w wyniku katabolizmu (rozkładu składników odżywczych) niektórych aminokwasów, w tym aminokwasów zawierających siarkę. Produkt metabolizmu tych związków nie może być jednak wydychany i będzie wydalany przez nerki lub neutralizowany częściowo lub całkowicie przez układy buforowe.

Systemy buforowe

Systemy buforowe w celu utrzymania pH w fizjologicznym zakresie, wychwytują nadmiar jonów wodorowych, które stanowią o kwasowości. Narządy i tkanki mają układy buforowe dostosowane do ich potrzeb: najważniejszym układem buforowym krwi jest kwas węglowy i jon wodorowęglanowy; najważniejszym układem buforowym kości jest fosforan itp.

Kwasy mogą być eliminowane:

• natychmiast dzięki układom buforowym osocza (wodorowęglany): cząsteczki te są w stanie ograniczyć zmiany pH wywołane obecnością kwasów lub zasad.
• szybko, jeśli kwasy są eliminowane przez płuca (kwasy karboksylowe tj. cytrynowy, pirogronowy, szczawiowy itp.).
• wolno, gdy nerki eliminują stałe kwasy wytwarzane przez katabolizm produktów zwierzęcych: kwas moczowy, siarkowy, azotowy, fosforowy itp.

Który organ utrzymuje równowagę kwasowo-zasadową?

Głównie płuca, ale także nerki. W zależności od charakteru kwasów, które mają zostać wyeliminowane.

Płuca są zaangażowane w 90% mechanizmów odkwaszania organizmu, stąd potrzeba utrzymania zdrowia układu oddechowego. Usuwają one słabe kwasy organiczne, takie jak kwas cytrynowy, szczawiowy lub pirogronowy, które pochodzą z rozkładu białek roślinnych.

Przez nerki eliminowane są inne kwasy w postaci nielotnych soli pochodzących z rozkładu białek zwierzęcych, głównie silnych soli mineralnych kwasu fosforowego, siarkowego i moczowego.

Co to jest teren zakwaszony?

Teren (strefa) zakwaszona oznacza trudności organizmu w neutralizowaniu nadmiaru kwasów dostarczanych z pożywieniem i/lub generowanych przez metabolizm komórkowy. Trudność ta związana jest z przeciążeniem systemów buforowych. Jeśli ten stan się utrzymuje, organizm uruchamia procesy kompensacyjne, które mogą zmienić równowagę fizjologiczną i prowadzić do "rabowania tkanek" z minerałówi alkalicznych w celu zneutralizowania nadmiaru kwasów.

Gdy dostępne rezerwy mineralne nie są wystarczające do neutralizacji kwasów, systemy buforowe pobierają je z kości, co narusza ich strukturę i może prowadzić w przyszłości do osteoporozy.

Równowaga kwasowo-zasadowa jest zaburzana przez...

Istnieje wiele czynników zakwaszających, ale niektóre z nich można łatwo skorygować odpowiednią dietą i suplementacją mikroelementów zasadowych. 

• niezrównoważona dieta
• fermentacja jelitowa, zaburzenia flory prowadzące do zwiększonej produkcji kwaśnych metabolitów pośrednich.
• odwodnienie
• palenie tytoniu
• nadmierne spożycie alkoholu
• siedzący tryb życia prowadzący do niedotlenienia tkanek
• niska jakość lub niewystarczająca ilość snu
• stres lub przepracowanie,
• ...

Jakie są objawy braku równowagi kwasowo-zasadowej?

Do tej pory nie ma testu medycznego, który mógłby bezpośrednio to zmierzyć. Pewne objawy mogą jednak wskazywać na wyczerpanie rezerw mineralnych. Niedobory witamin z grupy B i pierwiastków śladowych mogą również zmieniać skuteczność reakcji enzymatycznych, a tym samym wpędzać organizm w błędne koło: gorzej uzbrojony organizm traci zdolność metabolizowania pozostałości kwasów, które gromadzą się coraz bardziej.

Zatkanie organizmu

Początkowo, organizm zostaje "zatkany" pozostałościami kwasowymi, ponieważ nie jest w stanie ich eliminować, ale objawy tego zatkania są recesywne w średnioterminowej persprktywie.

• Nadmierny chłód
• Dyskomfort żołądka i jelit
• Osłabienie odporności
• Wrażliwość na alergeny
• Skurcze, kruchość mięśniowo-ścięgnista
• Podrażnione błony śluzowe (dziąsła)
• Brak motywacji
• Zmęczenie

Demineralizacja: zwiększenie poziomu kwasowości w organizmie

Przewlekłe gromadzenie pozostałości kwasowych powoduje zwiększone zużycie fosforanu wapnia z kości. Fosforan wapnia ma tendencję do "rozpuszczania się" w celu zneutralizowania nadmiaru kwasu. W rezultacie rezerwy kostne są wyczerpywane. Jakie są objawy demineralizacji? 

• Zmniejszenie gęstości kości
• Zapalenie błon śluzowych, problemy z układem moczowym lub pochwą (upławy, swędzenie itp.)
• Chroniczne zmęczenie
• Matowe włosy, wypadanie włosów
• Osłabione paznokcie
• Wrażliwość stawów i ich osłabienie
• Zaburzenia snu między godziną 1 a 3 nad ranem,
• Spowolnione trawienie...

Jak przywrócić równowagę kwasowo-zasadową?

Unikaj zakwaszających pokarmów

Zmiana diety to jedna z pierwszych strategii, za pomocą których można zadziałać szybko i skutecznie. Dowiedz się więcej z naszych porad dotyczących diety sprzyjającej równowadze kwasowo-zasadowej. Najlepiej byłoby bazować na żywności pochodzącej z gospodarstw ekologicznych, ponieważ za zakwaszenie w dużym stopniu odpowiedzialne są również stosowane powszechnie środki

Świeże powietrze

Siedzący tryb życia prowadzi do niedotlenienia. Dotlenienie wyraźnie sprzyja odkwaszaniu tkanek. Umiarkowana aktywność fizyczna, choćby taka jak codzienny, szybki spacer, pobudza do płucnej eliminacji lotnych kwasów i stymuluje wszystkie układy wydalnicze. Natomiast intensywna aktywność fizyczna generuje powstawanie dużych ilości kwasu mlekowego.

Nauka oddychania i relaksacji

Sztuki oddechowe (joga, medytacja, qi gon, itp.) umożliwiają uzyskanie bardziej wydajnych cykli oddechowych (wdech/wydech) i lepszą kontrolę stresu, który stymuluje wytwarzanie kortyzolu oraz innych związków i może zwiększać zakwaszenie tkanek.

Unikaj zanieczyszczonego środowiska

Jakość powietrza, którym oddychamy, może mieć wpływ na zakwaszenia naszego organizmu. Dobrym pomysłem jest więc podjęcie kilku środków ostrożności, takich jak częste wietrzenie domu w celu pozbycia się zanieczyszczeń domowych, rzucenie palenia i umiarkowane spacery lub ćwiczenia na obszarach naturalnych z dala od miast i fabryk.

 Istnieje wiele rozwiązań, które pomagają organizmowi odzyskać równowagę kwasowo-zasadową. Są one proste do wdrożenia, ale jeśli mają przynieść owoce, muszą miec charakter trwały.