Uderzenia gorąca, zaburzenia snu, utrata masy mięśniowej, ale wzrost tkanki tłuszczowej w okolicy brzucha, zaburzenia apetytu i nastroju, spadek libido... Objawy te, zwykle kojarzone z menopauzą u kobiet, występują również u mężczyzn w okresie andropauzy. W jaki sposób dieta i styl życia mogą pomóc w radzeniu sobie z tymi zmianami hormonalnymi?

Męskie hormony stwarzają problemy!

Wśród hormonów płciowych testosteron jest bez wątpienia najbardziej znany, ponieważ odpowiada za „męskie” cechy danej osoby. Pełni on kluczową rolę w rozwoju narządów płciowych, produkcji plemników, libido, tworzeniu tkanek, takich jak mięśnie i kości, wpływa na owłosienie, głos itp. Zwiększa również podstawową przemianę materii i bierze udział w metabolizmie węglowodanów i lipidów.

Kiedy kończy się spadek produkcji hormonów?

Zmiany hormonalne zachodzą nieustannie, przez całe życie.

Obecność testosteronu w organizmie zależy przede wszystkim od produkcji hormonów FSH, LH i prolaktyny przez przysadkę mózgową, niewielki gruczoł umiejscowiony u podstawy mózgu. Każdy z tych hormonów pełni określoną funkcję u mężczyzn:

• hormon luteinizujący (LH) powoduje wydzielanie hormonów męskich przez komórki Leydiga w tkance śródmiąższowej jąder.
• FSH aktywuje spermatogenezę poprzez stymulację komórek Sertoliego.

Wraz z wiekiem obserwuje się pogorszenie czynności jąder i zaburzenia w funkcjonowaniu przysadki mózgowej, co naturalnie prowadzi do obniżenia poziomu testosteronu. Ponadto wzrasta poziom białka transportującego testosteron (SHBG), które wiąże się z testosteronem i zaburza jego działanie.

Oprócz andropauzy wynikającej z naturalnego procesu starzenia się, istnieje wiele przyczyn spadku poziomu aktywnego testosteronu w każdym wieku: nadwaga, nadużywanie alkoholu, siedzący tryb życia, niektóre schorzenia, stres...

Menopauza i andropauza: bardzo podobne objawy!

Jest ich wiele, czasami bardzo łagodnych, a czasami wręcz utrudniających wykonywanie niektórych czynności.

Są one jednak podobne do objawów występujących u kobiet:

• brak energii
• uderzenia gorąca, nadmierna potliwość, nocne poty
• zmniejszenie masy mięśniowej na rzecz masy tłuszczowej
• zmniejszenie siły, mniejsza wytrzymałość podczas wysiłku
• zwiększenie obwodu talii
• suchość skóry
• łamliwość kości
• zaburzenia rytmu czuwania/snu
• zaburzenia erekcji
• wypadanie włosów
• zmniejszona zdolność koncentracji i pracy, zmęczenie poznawcze, utrata pamięci

Ponieważ testosteron jest neuroaktywnym hormonem steroidowym, niedobór androgenów może również wpływać na profil emocjonalny.

W jakim wieku występuje andropauza?

Starzenie jest naturalnym procesem w życiu każdego organizmu. Dlatego też każdy mężczyzna i każda kobieta w pewnym wieku doświadcza znaczących zmian hormonalnych. Podczas gdy u kobiet menopauza występuje zazwyczaj między 45. a 55. rokiem życia, u mężczyzn objawy kliniczne andropauzy pojawiają się średnio około 65. roku życia. Jednak odnotowuje się przypadki andropauzy występujące wcześniej.

W jakim wieku mężczyzna może doświadczyć spadku libido?

Wszystko zależy od jego gospodarki hormonalnej i oczywiście od warunków psychicznych, ale wielu mężczyzn po czterdziestce odczuwa spadek popędu seksualnego i aktywności seksualnej. Często wynika to z nadmiernego stresu, wielu obowiązków, zmęczenia, nadwagi lub problemów metabolicznych.

Jak wyleczyć andropauzę?

Andropauzy nie da się wyleczyć, ponieważ nie jest to choroba, ale naturalny proces starzenia się. Do przyspieszenia tego zjawiska lub nasilenia jego objawów przyczynia się niezdrowy tryb życia. Konsultacja z lekarzem pozwala ocenić sytuację i dostosować styl życia, aby odzyskać dobre samopoczucie.

Jak postawić diagnozę?

Niektórzy specjaliści uważają, że termin „andropauza” jest nieodpowiedni. Należy raczej mówić o niedoborze androgenów związanym z wiekiem lub zespole częściowego niedoboru androgenów w starszym wieku (zespół PADAM”), ponieważ objawia się on przypadkowymi i postępującymi symptomami. Prosta ankieta ADAM pozwala postawić wstępną diagnozę, którą potwierdzą lub wykluczą badania stężenia hormonów (LH, FSH i prolaktyny) oraz badanie prostaty.

Jak przeciwdziałać skutkom andropauzy?

Rola odżywiania w niedoborze androgenów związanym z wiekiem

Odżywianie dostarcza organizmowi składników odżywczych, których potrzebuje w zależności od wieku, stanu zdrowia i konkretnych problemów. Niezależnie od tego, czy andropauza powoduje pogorszenie jakości życia, czy nie, należy preferować zdrową dietę, aby opóźnić skutki starzenia się komórek i zmniejszyć czynniki ryzyka:

• Kontrola wagi: priorytetowo traktuj świeże warzywa i owoce, gotowanie na parze, rozsądne spożywanie tłustych i słodkich produktów...
• Ryzyko utraty masy mięśniowej: pokarmy bogate w białko: podroby, mięso, ryby.
• Zdrowie kości:
• produkty bogate w wapń: nabiał, najlepiej kozi lub owczy, rośliny strączkowe, nasiona oleiste, orzechy, zielone warzywa liściaste.
• produkty bogate w witaminę D3: olej z wątroby dorsza, tłuste ryby, żółtko jaja, pełnoziarniste zboża, wątroba, produkty mleczne, najlepiej kozie lub owcze.
• Produkty bogate w witaminę K: niektóre sery twardego typu (edam, ementaler), surowe żółtko, wieprzowina, kapusta kiszona, produkty mleczne, najlepiej kozie lub owcze.
• Zdrowie komórek: witaminy C i E, cynk i selen pomagają chronić komórki przed stresem oksydacyjnym.
• Produkty bogate w prekursor witaminy A (prowitamina A): owoce o czerwonym i żółtym miąższu.
• Produkty bogate w witaminę A: wyłącznie pochodzenia zwierzęcego, w tym olej z wątroby dorsza, masło, wątroba, sery, surowe żółtko jajka.
• Produkty bogate w witaminę E: olej słonecznikowy, kiełki pszenicy, niełuskane migdały, pomidory, kiwi, kapusta i zielone warzywa liściaste.
• Produkty bogate w cynk: pestki dyni, pełnoziarniste zboża, owoce morza, kakao.
• Produkty bogate w selen: owoce morza, w tym wodorosty, suszone grzyby, jaja, brokuły.
• Zdrowie układu sercowo-naczyniowego: oleje tłoczone na zimno (omega-3, omega-6, omega-9, witamina E).
• Ogólny stan zdrowia: alkohol pogarsza objawy andropauzy, ponieważ powoduje dodatkowy spadek produkcji testosteronu. Dlatego warto znacznie ograniczyć jego spożycie. To samo dotyczy tytoniu.

Bilans biooodżywczy może pomóc w dostosowaniu stylu życia do wieku.

Rośliny łagodzące starzenie się prostaty

Fitoterapia i suplementy diety oferują interesujące składniki aktywne wspomagające łagodzenie objawów andropauzy:

• Wierzbownica (Epilubium), wieloletnia roślina leśna, przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania prostaty i komfortu oddawania moczu u mężczyzn.
• Serenoa repens (palma sabałowa lub palma florydzka) pomaga w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania układu moczowego.
• Szafran pomaga poprawić libido i wspomaga erekcję.

Proste i korzystne praktyki

Joga, qi gong, relaksacja, koherencja serca lub sofrologia... techniki radzenia sobie ze stresem poprzez relaksację lub oddychanie wykazały swoją skuteczność w sytuacjach stresowych. Jednak na samopoczucie i samoocenę mogą mieć wpływ dolegliwości związane z wiekiem. Regularne uprawianie sportu korzystnie wpływa na stan układu kostno-stawowego i układu sercowo-naczyniowego. Nie ma więc sensu rezygnować z zajęć rekreacyjnych, które uspokajają, pozwalają się wyładować i wzmacniają pozytywny obraz siebie.